Spotkanie z „mieszkańcami” JuraPark to okazja do świetnej zabawy z historią w tle dla małych i dużych. Największą ciekawość wzbudzają zawsze te okazy, które cechują się oryginalnym wyglądem. Zalicza się do nich m.in. ankylozaur przedstawiciel roślinożerców. Przyjrzyjmy się nieco bliżej temu interesującemu stworzeniu.
Budowa Ankylozaura
Nazwa Ankylosaurus tłumaczona jako „usztywniony jaszczur” powstała w 1908 roku. Wymyślił ją amerykański paleontolog na podstawie charakteru budowy szkieletu i czaszki, które były wyjątkowo sztywne oraz mocno ze sobą złączone. Gatunek, o jakim mowa zamieszkiwał część Ameryki Północnej. Można go było spotkać na terenach obecnych: Montany (formacja Hell Creek), Wyoming (formacja Lance) oraz prowincji Alberta w Kanadzie. Poruszał się powoli i dość niezgrabnie przy pomocy czterech bardzo krótkich masywnych nóg – z których dwie tylne były nieco dłuższe od przednich. Uniemożliwiało to jego przewrócenie na brzuch, który był pozbawiony pancerza. Istnieją przy tym przypuszczenia, że każda kończyna wyposażona była w pięć palców, jednak brakuje na to ostatecznych dowodów.
Ankylozaur mierzył ok. 1,7 metra wysokości. Był długi na ok. 6 metrów i szeroki na 1,7m. Ważył od 4 – 8 ton (istnieją jednak badania, według których mógł ważyć od 2 – 4 ton). Na uwagę zwracała jego głowa – wąska z przodu i rozszerzająca się ku tyłowi, co nadawało jej charakterystycznego trójkątnego kształtu. Pyski ankylozaurów były wyposażone w dość szeroki dziób, który służył im najpewniej do korowania drzew, wykopywania korzeni, bulw oraz spożywania twardych owoców. Dość ciekawy element budowy jego ciała stanowiła charakterystyczna kostna maczuga umiejscowiona na końcu długiego i elastycznego ogona. Zbudowana była z kilku połączonych ze sobą osteoderm.
Dinozaur ankylozaur wykorzystywał ją do podcinania przeciwnika lub łamania mu kości. Siłę uderzeń nią wzmacniały specjalne kręgi usztywniające znajdujące się tuż przy końcu ogona. Co ważniejsze istnieją przypuszczenia, że jedynie bardzo dużo maczuga pełniła swoje obronne funkcje. Warto przy tym podkreślić, że ankylozaury wykorzystywały maczugę jedynie do obrony – nigdy do ataku. Wierzchnią część pancerza tego dinozaura stanowiły kostne osteodermy w kształcie tarcz o różnej średnicy od 1 – 35 cm. Pokrywała je zrogowaciała warstwa keratyny. Niektóre z nich były całkowicie płaskie, inne przybierały formę niewielkich guzków lub kolców. Cała ta skomplikowana konstrukcja ułatwiała mu obronę przed napastnikami.
Nasz dinozaur z kolcami wyposażony był także w cztery rogi osadzone z tyłu po bokach głowy. Istnieją domysły, że miały one na celu zadanie większego bólu przy uderzeniu. Charakterystycznym dla tego okazu, były także: dość mały mózg, przez co nie był on uważany za najbardziej inteligentną odmianę, ale za to doskonale rozwinięty nos, dzięki któremu bezbłędnie wykrywał zagrożenie w postaci drapieżników oraz dość szybko lokalizował pożywienie.
Klasyfikacja
Gromada – zauropsydy
Nadrząd – dinozaury
Rząd – dinozaury ptasiomiedniczne
Rodzina – ankylozaury
Rodzaj – ankylozaur
Odkrycia
Ankylozaur został odkryty w 1908 roku w formacji skalnej Hell Creek w Montanie. Wówczas to odnaleziono górną część czaszki, kegi, żebra, charakterystyczny dla tego gatunku pancerz, a także fragment kości obręczy barkowej.
Dwa lata później w 1910 roku na obszarze prowincji Alberta w Kanadzie odnaleziono kolejny szkielet. Tym razem znalezisko objęło: kompletną czaszkę, maczugę ogona, żebra, kończyny (wszystkie kości prócz stóp) oraz pancerz.
W ciągu kolejnych lat natrafiono wielokrotnie na pojedyncze płyty kostne tego okazu.
Ciekawostki
Chociaż ankylozaur zaliczany jest do roślinożerców, to najpewniej w jego diecie nie brakowało również mięsa, którego źródłem były najpewniej małe owady, gady i płazy. Pozyskiwał je za pomocą charakterystycznego twardego i szerokiego dzioba.
Nasz dinozaur z kolcami był jednym z tych gatunków, które pojawiły się na krótko przed całkowitym wyginięciem dinozaurów. Należał przy tym do niezwykle rzadko spotykanych okazów. Jego liczebność była dość niewielka.
