Teropody (Theropoda) należą do olbrzymiej grupy dinozaurów z rzędu gadziomiedniczych. To najbardziej zróżnicowany podrząd tych zwierząt. Jednocześnie najdłużej występujący na ziemi. Datuje się, że teropody żyły od początku późnego triasu, aż do końca okresu kredy, czyli 65 milionów lat temu. Były one mięsożerne i poruszały się sprawnie na dwóch tylnych nogach.
Klasyfikacja
Podrząd teropodów należał do rzędu dinozaurów gadziomiednicznych i gromady zauropsydy. Wśród nich wyróżnia się trzy główne grupy. Pierwsza to celofyzoidy (Coelophysoidea), do której przynależał, m.in. celofyz oraz megapnozaur. Druga natomiast to tetanury (Tetanurae). Do nich zalicza się welociraptora, allozaura oraz tyranozaura. Trzecia grupa to ceratozaury (Ceratosauria), w ramach której najbardziej znany gatunek dinozaura to ceratozaur i karnotaur.
Zobacz jak wyglądał najpopularniejszy dinozaur z tej grupy – T. rex
Cechy charakterystyczne
Dinozaury z podrzędu teropodów były zwierzętami drapieżnymi i mięsożernymi. Polowały na inne zwierzęta, jak również żywiły się padliną. Warto jednak odnotować, że niektóre były również wszystkożerne, roślinożerne, a nawet owadożerne, m.in. terizinozaury i ornitomimozaury. Występowały właściwie na wszystkich kontynentach, także w Polsce. W kraju nad Wisłą badacze odkryli szczątki teropodów na terenie Gór Świętokrzyskich, w Lisowicach oraz Sołtykowie.
Poruszały się one w pozycji półwyprostowanej. Tylne odnóża miały mocno umięśnione, dzięki temu mogły bardzo szybko biegać i skutecznie gonić swoją ofiarę. Ponadto, charakteryzowały się długim i ciężkim ogonem, który pomagał im utrzymać równowagę. Poza tym teropody miały również niewielkie, przednie odnóża z maksymalnie trzema palcami. Natomiast kończyny przednie zakończone miały chwytnymi, zredukowanymi palcami z pazurami w liczbie od jednego do czterech.
Przeprowadzone badania wskazują na to, że teropody wyróżniały się dużymi oczami, którym zawdzięczały bardzo dobry wzrok. Z kolei zęby posiadały ostre, sztyletowate, bocznie spłaszczone, z ząbkowanymi krawędziami. Warto zauważyć, że część dinozaurów z podrzędu teropodów utraciła zęby na rzecz dzioba kostnego, otoczonego warstwą rogową.
Teropody to bardzo zróżnicowana grupa dinozaurów, w której występowały naprawdę małe dinozaury, które pod względem wielkości odpowiadały dzisiejszym kurczakom (np. epidendrozaur, skansoriopteryks), jak również prawdziwe olbrzymy, tak jak giganotozaur czy tyranozaur. Co ciekawe, w tej grupie dinozaurów, niektóre posiadały nawet opierzenie, m.in. maniraptory.
Największe teropody
Teropody to jedne z największych dinozaurów, jakie żyły na ziemi miliony lat temu. Paleontologom udało się ustalić, iż najcięższym w tej grupie był tyranozaur, którego wagę szacuje się od 8830 kg do 11000 kg. W dalszej kolejności pod względem wagi wyróżniał się giganotozaur (6800-8200 kg), mapuzaur (7500 kg), karcharodontozaur (6200 kg), spinozaur (6100 kg), bahariazaur (6000-6200 kg), akrokantozaur (4000-6200 kg), oxalaia (5000-7000 kg), tyranotytan (6000 kg) oraz deinocheir (5900-6000 kg).
Warto jednak zwrócić uwagę, że najdłuższym teropodem z tej grupy był spinozaur, który osiągał długość nawet 15-19 metrów.
Z kolei najmniejszym był kompsognat, którego można porównać do współczesnego indyka.
