Diplodok to jeden z bardziej znanych dinozaurów, którego szczątki zostały po raz pierwszy odkryte w 1877 roku przez S. W. Willistona. Nazwa Diplodocus pochodzi od połączenia dwóch starogreckich wyrazów – „diploos”, czyli „podwójny” oraz „dokos”, czyli „belka”. Nawiązywała do dwubelkowych szewronów znajdujących się na końcu ogona. Zgodnie z odkryciami, zwierzę to zamieszkiwało rejony zachodniej Ameryki Północnej i żyło w okresie końcowym jury. Co jeszcze o nim wiemy?
Opis
Diplodoki to dinozaury, które są jednymi z najprostszych do identyfikacji, ze względu na występowanie klasycznego zauropodziego kształtu, długiej szyi oraz ogona. Diplodok posiadał też cztery mocne odnóża i spore rozmiary, dzięki czemu skutecznie odstraszał drapieżniki żyjące w tym samym okresie, takie jak ceratozaury czy allozaury.
Klasyfikacja
Diplodok to jeden z kilku dinozaurów należących do rodziny diplodoków. W latach 1878 – 1924 opisano kilka gatunków tego zwierzęcia. Z odkryć wynika, iż istniały przynajmniej trzy rodzaje diplodoka:
- D. longus – to gatunek typowy, posiadał dwie czaszki i serie ogonowe z formacji Morisson;
- D. carnegii – najlepiej znany z powodu znalezienia prawie kompletnego szkieletu przez Jacoba Wortmana. Został opisany i nazwany w 1901 roku przez Johna Bella Hatchera;
- D. hallorum – został opisany w 1991 roku przez Davida Gillette na podstawie częściowego szkieletu obejmującego kręgi, miednicę oraz żebra.
Budowa Diplodoka
Szkielet
Diplodoki były olbrzymimi zwierzętami czworonożnymi o długiej szyi i ogonie. Przednie nogi były znacznie krótsze od tylnych, dlatego przyjmowały pozycję poziomą. Z budowy diplodok przypomina wiszący most i jest najdłuższym dinozaurem znanym z kompletnego szkieletu. Zgodnie z odkryciami Davida Gilleta, mógł mierzyć nawet 54 metry. Jeśli chodzi o masę, szacuje się, iż mogła ona wynosić jakieś 50 ton. Diplodok posiadał imponujących rozmiarów ogon. Liczył on jakieś 80 kręgów, czyli dwa razy tyle niż wcześniejsze zauropody. Na przykład ogony szunozaurów posiadały 43 kręgi. Środkową część ogona po stronie brzusznej wyróżniały charakterystyczne kości przypominające podwójne belki, od których wzięła się nazwa dinozaura. Mogły one stanowić wsparcie dla kręgów lub też ochraniać naczynia krwionośne.
Czaszka
W stosunku do dość długiego i wysokiego ciała, diplodok posiadał wyjątkowo małą czaszkę. Umiejscowiona była na końcu sześciometrowej szyi. Zęby również były niewielkie, znajdowały się w przedniej części pyska i kierowały się ku przodowi. Podobnie małe rozmiary osiągała puszka mózgowa.
Zobacz również pozostałe dinozaury: Tarbozaur
Odkrycia
Wszystkie szkielety diplodoków znaleziono na terenie Stanów Zjednoczonych, na terenie Dakoty Południowej, Nowego Meksyku, Kolorado, Utah, Oklahomie, Wyoming oraz być może Montanie. Do rodziny Diplodocus przypisano bardzo wiele skamielin, które dały szeroki obraz osteologii. Odkrywcy Marsh oraz Hatcher, badający liczne szczątki diplodoków doszli do wniosku, iż zwierzę żyło początkowo w wodzie. Miało na to wskazywać umiejscowienie narządów nosowych na szczycie jego czaszki. Jednak po czasie, w 1951 roku praca Kennetha A. Kermacka wykazała, że zwierzę nie byłoby w stanie oddychać nozdrzami przy zanurzeniu reszty ciała w wodzie, gdyż wywierałoby ono zbyt duże ciśnienie na klatkę piersiową. Od lat 70. naukowcy są zgodni co do tego, że diplodok prowadził lądowy tryb życia.
Odżywianie
Ze względu na wyjątkowy układ zębów diplodoki wykształciły zupełnie inny mechanizm odżywiania niż inne zauropody. Najbardziej prawdopodobne wydaje się jednostronne obgryzanie gałązek i urywanie listowia. Żywił się więc głównie drzewami, krzewami i paprotnikami, a także miękkimi roślinami wodnymi. Wyjątkowo giętka szyja pozwalała diplodokowi żywić się zarówno pokarmem znajdującym się na wysokości, nawet do 10 metrów, jak i tym poniżej poziomu ciała, przy samej ziemi.
Poznaj również inne roślinożerne dinozaury: https://juraparkbaltow.pl/2023/06/05/dinozaury-roslinozerne-przeglad-gatunkow/
Ciekawostki
Diplodoki to jedne z najpopularniejszych dinozaurów w mediach i kulturze. Często są bohaterami paradokumentalnych programów o życiu dinozaurów. Często pojawia się także w bajkach, książkach, programach dla dzieci. Jest też jednym z najczęściej rekonstruowanych dinozaurów możliwych do podziwiania w muzeach i dinoparkach. Chociaż na przestrzeni lat odkryto wiele innych dinozaurów przewyższających swoimi rozmiarami diplodoka, to jednak wciąż jego kompletny szkielet złożony z naturalnych kości jest najdłuższy spośród wszystkich dostępnych obecnie i z pewnością najbardziej imponujący.
